Бөтә яңылыҡтар
Төрлөһөнән
17 Август 2018, 12:05

Мораҙым тарлауығы - матур тәбиғәт паркы

Башҡортостан Республикаһы Министрҙар Кабинетының 1998 йылдың 23 ғинуарындағы 10 һанлы «Мораҙым тарлауығы» тәбиғәт паркы тураһында» исемле ҡарарына ярашлы ойошторолған. Тарлауыҡтың матур күренешле ҡаяларындағы Кесе Эйек йылғаһына тиклем һәм артабан төньяҡҡа табан аҫҡы, урта һәм үрге девондың рифоген эзбизташтары асыҡ күренә. Киңлек йүнәлештә йылғалар бысып үткән урындарҙа текә, аҫылынып торған, 100 метрҙан да бейегерәк, ярлауҙар барлыҡҡа килгән, улар асыҡ күренә һәм геологик тикшеренеүҙәр үткәреү өсөн бик уңайлы. Ағымдағы йылда беҙҙең 4 һанлы Стәрлебаш балалар баҡсаһы коллективына ошо иҫ киткес хозур ерҙә булыу бәхете тейҙе.

«Мораҙым тарлауығы» тәбиғи паркы республикала иң хозур урындарҙың береһе һанала. Унда ял итер һәм онотолғоһоҙ тәьҫораттар алыр өсөн бөтә Рәсәйҙән туристар килә. Был ҙур ҡаялы тар тәрән үҙәнлек (каньон) Күгәрсен районының ҙур булмаған Мораҙым ауылы эргәһендә урынлашҡан һәм Ыҡ йылғаһы буйлап һуҙылан. Паркта мәмерйәләр һәм тау ҡыуышлыҡтары бихисап. Айырыуса - Иҫке Мораҙым һәм Яңы Мораҙым мәмерйәләрен билдәләп үтергә мөмкин. Тәүгеһенең тәрәнлеге - 210 метр.

Территорияла төрлө-төрлө мифологиялы, ҡатламдары, гидрологияһы, микроклиматы һәм хайуандар донъяһы менән 46 мәмерйә бар. Яңы Мораҙым тип аталғаны - иң ҙуры һәм тәрәне. Оҙонлоғо 1850 метр тәшкил иткән ошо мәмерйә кальцит ҡатламдары менән матур күренә. Резина итектәр, фонариктар алып беҙ төркөм менән тау башына күтәрелдек. Мәмерйәгә төшкәндә ҡурҡыу хисе менән ҡыҙыҡһыныу тойғоһо ла көслө ине. Беҙ үҙебеҙҙе фантастик кинолағы кеүек хис иттек. Мәмерйә эсендә ҡараңғы һәм һыуыҡ, ғәжәйеп сталактиттар (мәмерйә түшәмендә ҡатып ҡалған эзбиз ташбармаҡтар), сталагмиттар, стеналарҙағы төрлө форма рәүешендәге кальцит минералдар үҙенсәлекле күренеш. Тәбиғәт тарафынан шыршы менән Ҡыш бабай фигураһын хәтерләткән майҙанды күрҙек. Мәмерйә төбөнән ағып ятҡан бәләкәй генә инештең ҙур ғына ҡыуышлыҡҡа ағып төшкән урынына төшөргә баҙнат итмәнек.

Көн дауамында беҙ саф һауа һулап, ҡырағай тәбиғәт хозурлығы менән һоҡланып парк буйлап йөрөнөк. Был урындың матурлығын һүҙ менән әйтеп аңлатыу мөмкин түгел, уны үҙ күҙҙәрең менән күрергә кәрәк. Беҙ онотолғоһоҙ тәьҫораттар, күтәренке кәйеф алып, рәхәтләнеп ял иттек.

Ә уның һауаһы ни тора... Мөмкинлеге булғандарҙың барыһына ла унда мотлаҡ барырға кәңәш итәбеҙ.

Был үҙенсәлекле сәйәхәт өсөн водитель Айрат Әхмәтвәлиевҡа ҙур рәхмәт белдерәбеҙ.

Беҙ тәрбиәләнеүселәребеҙгә ошо иҫ киткес урын тураһында мотлаҡ һөйләйәсәкбеҙ. Сөнки балалар баҡсаһында патриотик тәрбиә биреү, атап әйткәндә тыуған ереңә, шулай уҡ йәшәгән төбәк тәбиғәтенә, тарихына һөйөү һәм хөрмәт тәрбиәләү мөһим бурыстарҙың береһе булып тора.
Читайте нас: