Ҡартаябыҙ бит!

Эксперттар белдереүенсә, һис шөбһәләнергә ярамай, был бөтә донъяла күҙәтелгән хәл. Өлкән бы­уын­дың хеҙ­мәтте яратыуын, тәжри­бәһен һәм йәштәргә ҡара­ғанда емеш­лерәк эшләүе менән аңлата улар бының сәбәбен. Бер ҡараһаң, ысынлап та, шулай кеүек. Йәш ғаилә­ләрҙең күп көсөн донъя мә­шә­ҡәттәренә, балалар үҫтереүгә йү­нәлтеүе һәр кемгә мәғ­лүм. Икенсенән, һәр кемгә үҙ һө­нә­ре буйынса тәжрибә туплаған­сы шаҡтай ғына ваҡыт үтә. Ә өлкән­дәр иһә барлыҡ бурыстарын баш­ҡарып, тыныс йәшәүгә һәм эшләү­гә күсә.

Вовченко белдереүенсә, халыҡ­тың ҡартайыуы дәүләтте һәм йәм­ғиәт­те 60 йәштәгеләр, унан өлкән­дәр­гә мөнә­сәбәтте ҡайтанан ҡарар­ға мәж­бүр итә. Киләсәктә был ҡат­лам­дың талап ителеүен йәмғиәт нисек ҡабул итергә тейеш? Бөгөн үк дәүләт был һорауға яуап бирергә бурыслы.

Әйткәндәй, өлкән йәштәгеләрҙең арта барыуы киләсәктә уларҙы социаль яҡлау, медицина хеҙмәтлән­де­реүе йәһәтенән дә сетерекле һорау­ҙар тыуҙыра. Быйыл ил Президенты Вла­димир Путин ошо юҫыҡ­та стратегик план әҙерләүҙе йөкмәт­кәйне.

Хеҙмәт һәм социаль мөнәсәбәт­тәр академияһы проректоры Александр Сафоновтың һүҙҙәренә ҡара­ғанда, өлкән йәш­тә­геләр иҡти­са­ди йәһәттән дә дәүләткә ҙур файҙа кил­терә. Ул шулай уҡ Англияның өлкән­дәрҙең хоҡуҡтарын яҡлау йәм­ғиәтенең тикше­ренеү һөҙөмтә­лә­рен өйрәнгән. Бында дәүләт хаҡ­лы ялдағыларҙы социаль яҡлауға сы­ғым­ды улар килтергән файҙаға ҡа­рағанда аҙыраҡ бүлә. Айырма – 44 миллиард фунт стерлинг. Һүҙ 65 йәштән өлкәндәр хаҡында бара. Ә 44 миллиард – уларҙың ҡул­ланыу ихтыяжынан кергән килем, түләгән һалым... “Күҙаллауҙар буйынса, 2030 йылға өлкән йәштәге инглиздәр һаны күбәйәсәк, улар менән бергә 70 миллиард фунт стерлинг сама­һына профицит ар­тасаҡ”, – тип һүҙен дауам итә эксперт.

Ә Рәсәйҙә нисек? Бөгөн беҙҙә 43,2 миллион тирәһе өлкән кеше йәшәй. Әммә уларҙың 12 миллионы эшләүен дауам итә. Хатта СССР-ҙа бындай уҡ күрһәткес булмаған.

Улар ниндәй һөҙөмтә күрһәтәме? Яҡынса 12 триллион һум ҡулланыу ихтыяжы. Һәм был 10 миллион тирә­һе эш урыны менән тәьмин итә. Әйт­кән­дәй, ҡарттар башлыса үҙе­беҙ­ҙә етеш­те­релгән продукцияға өҫтөнлөк бирә.

Рәсәйҙәге хеҙмәт баҙарына килгән­дә, бында бөтәһе лә һәйбәт түгел. Биш йыл элек Хеҙмәт кодек­сына йәш­кә ҡарап сикләүгә тө­ҙәтмә индерелһә лә, ул документта ғына йәшәй.

“Эре агентлыҡтар документтары отчеттарынан күренеүен­сә, 45 йәш­те үткәндәр эшкә урынлашҡанда кире ҡараш ме­нән осраша. Эш тәҡдим итеүселәрҙең 81 проценты үҙҙәренә өл­кәндәрҙе алыуға ҡырҡа ҡаршы булыуын йәшермәй. Ә “Суперджоб.ру”, “Хедхантер.ру” кеүек ҙур платформалар аша 45 йәштән үткәндәрҙең ни бары өс проценты ғына эшкә урынлаша алған”, – ти Александр Сафонов.

Белгестәр, был юҫыҡта етәксе­ләр­­гә өлкәндәрҙең дә пред­прия­тие­ларҙа ҙур файҙа килтерә алыуын аң­латыу юҫығында эш алып барыр­ға кәрәк, ти. Беренсенән, улар­ҙың йылдар буйына тупланған тәжрибә­һе бар, хаталарға юл ҡуймайҙар. Тик­шереү­ҙәр 29 йәшкә тиклемгеләр­ҙең хеҙмәткә һәләтле­леге 55 – 60 йәштәгеләр­ҙе­кенән түбәнерәк булыуын асыҡлаған."Башҡортостан" гәзитенән.